LATİN AMERİKA’DA FARKLI BİR MÜCADELE DİNAMİĞİ: YERLİLER

Almanak 2005Yaşadıkları iki kıtayı sömürgeci fatihin adıyla anmayı reddediyorlar. Ona “Kaplumbağa Adası” diyorlar. Ya da Abya Yala… Yüzyıllar (tamı tamına 500 yıl, hatta biraz daha
fazlası) sonra, bir kez daha, her şeyleriyle birlikte ellerinden alınmış “isim koyma” haklarını geri kazanabilmek için.

Onlar Amerika’nın yerli halkları. Soykırım, yağma, sürgün, köleleştirilme, yoksullaştırılıp yoksunlaştırılma, aşağılanma tarihlerine inat, bir kez daha doğruluyorlar ayakları üzerine.

Meksika Güneydoğusunda, Chiapas’ta kar maskesi geçiriyorlar yüzlerine; Zapatista olup Meksika’nın imzaladığı Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması’nı (NAFTA) yürürlüğe sokacağı günün gecesinde kentleri işgal ediyorlar. Çatışmaların ardından, devlet uzun müzakereler sonunda kabul ettiği anlaşmayı çiğneyince özerkliklerini inşaya koyuluyorlar. Kapısından hiçbir devlet memurunun yerli onayı olmadan geçemeyeceği caracole’ler kuruyor, kendi yönetimlerini oluşturuyor, kendi hukuklarını, kendi eğitim sistemlerini yürürlüğe sokuyor, kendi sağaltım kurumlarında geleneksel tıplarını uyguluyorlar…

Bolivya’da su için, hidrokarbonlar için, koka için, özelleştirmelere, çokuluslu şirketlere karşı, ama en çok da özerklikleri için sokaklara iniyor, yollara barikat kuruyorlar. Ve içlerinden birini devlet başkanı seçtiriyorlar. Bolivya’nın çokuluslu, çokkültürlü, çokdilli, özerklikçi yapısını tanıyacak yeni Anayasa, yolda…

Arjantin’de topraklarının gaz şirketlerince talan edilmesine ve 1999’da inşa edilen boru hattının topraklarına verdiği zarara karşı, tarım ve kereste sektöründe çalışanlar ise daha yüksek ücretler, daha insani yaşam koşulları için mücadele ediyorlar.

Brezilya’da topraklarını işgal eden çiftlik sahipleri ve madencilere karşı şiddetli bir mücadeleyi sürdürüyorlar.

Ek bilgiler

  • Yazar: Sibel Özbudun
  • Yıl: 2005
Ara...