Aralık 1999 ile Aralık 2000 arasındaki bir yıllık süreçte 2000-Programı çerçevesinde IMF ve DB’na verilen toplam 5 Niyet Mektubunda tarıma ilişkin taahhütlerin Türkiye için nasıl bir gelecek hazırladığı bu yazının ana tartışma konusunu oluşturacaktır. Çöken 2000 Programı sonrasında 2001 Programında tarıma ilişkin yapısal düzenlemeler aynı ağırlıkla yer verilmiştir. 15 Mart 2001’de açıklanan “Programın Genel Stratejisi” metninde olsun, 14 Nisan 2001’de açıklanan “Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı” metninde olsun, 15 Mayıs tarihli yeni bu yazının yazıldığında son Niyet Mektubu bakımından olsun, “acil yasal düzenlemeler” veya diğer başlıklar altında tarıma ilişkin düzenleme niyetlerinin önceki Niyet Mektuplarındaki taahhütlerden temel bir farkı olmadığı için, bunların ayrıntılı bir tahlili bile gereksiz olmaktadır.

İstikrar programı ile yapısal uyum (veya uyarlama!) programı (YUP) arasındaki sıkı bağlantıya dikkat çekmek gerekir. Türkiye’nin 1999 sonunda uygulamaya soktuğu üç yıllık programın asli hedefinin enflasyonu önlemek olduğu, yapısal uyum yönlü düzenlemelerin ise bu asli hedefin bağımlı bir değişkeni olduğu kamuoyuna açıklanmıştır. Oysa gerçek durum bunun tam tersindedir. Bunun son bir kanıtı Şubat 2001 krizi ile birlikte ortaya çıkmıştır. Programın istikrar ayağı çökmüş olmasına rağmen, YUP kapsamındaki “acil yasal düzenlemeler”den asla vazgeçilmemiştir. Gelişmiş ülkelerin çıkarlarını öncelikle kolladıklarından kuşku duyulmayan uluslararası finans kuruluşlarının, “yapısal dönüşüm” konusundaki ısrarları dahi, Türkiye’nin gelişmiş dünyaya hangi koşullar altında eklemlendirilmesinin planlandığı konusunda bir gösterge olmaktadır. Kuşkusuz, "yapısalların" tümü (örneğin kamu maliyesinin saydamlığı konusu) Türkiye'nin çıkarları aleyhine olmayabilir; ancak özellikle tarımla, bankacılıkla, telekomünikasyonla, enerjiyle ilgili olanlar konusunda kaygılı olmak için nedenler bulunmaktadır