“… (ekonomik) gelişmeden kadınlar, erkeklere oranla çok daha büyük fayda sağlar. Angarya işlerden kurtulan kadın, ev işinin görünmez dünyasından özgürleşerek, aklını ve yeteneklerini erkeklerle aynı biçimde geliştirme imkanı bulur ve insan olma yolunda nihayet bir şans yakalar. Erkekler açısından ekonomik ilerlemenin faydalı olup olmadığı tartışılabilir. Ancak kadınlar açısından, ekonomik gelişme arzusuna yönelik bir tartışma, kadınların yük hayvanı olmaktan kurtulacakları fırsatlara ve insan ırkına katılma şansına sahip olup olmaması tartışmasıdır.” W. Arthur Lewis, Ekonomik Gelişme Teorisi, Londra
Giriş
Lewis’in 1955 yılında kaleme aldığı ekonomik gelişmenin kadınların tamamı için iyi olduğu anlayışı, günümüzde de neoliberal çizgi ekseninde devam etmektedir. Neoliberal iktisatçılar, “az gelişmiş” ya da “gelişmekte olan” ülkelerdeki kadınların durumunun, dünyanın “gelişmiş” bölgelerine oranla çok daha kötü olduğunu her fırsatta vurgular. Kadın ve erkek arasındaki eşitsizliğin, “gelişmekte” olan ülkelerde, “gelişmiş” ülkelere kıyasla çok daha derin olduğuna dair yaygın bir kanı vardır.
Bazı Marksist iktisatçıların temel argümanlarının da, sözkonusu çizgiden uzak olmadığını söylemek mümkün. Kalkınma kavramına öncelik veren ve “az gelişmişlikten” çıkmak için farklı kalkınma stratejilerine odaklanan bu yaklaşım, özünde kalkınmanın cinsiyet ve sınıf farkı gözetmeksizin toplumun tamamı için ortak bir iyiye işaret ettiği varsayımına dayanır. Feministlerin tezlerine baktığımızda da, toplumsal cinsiyetlendirme (engendering) politikalarının ekonomik kalkınma alanında gittikçe daha yaygın kullanıldığını görürüz. Söz konusu feminist yaklaşım, kalkınma starejilerinin cinsiyet körü yapısı değiştirildiği takdirde, ekonomik kalkınmanın kadınların toplumdaki konumunu güçlendireceği ve patriyarkayı zayışatacağı argümanına dayanmaktadır. Oysa ki “basitçe kadınları mevcut yapıya entegre etme çabası, mevcut yapının doğru olduğu” kabulünü de baştan içerir (Charusheela, 2009).