…Kayış kapar kolumuzu
kırılan kemik kan.
Hani şimdi bizim soframıza
haftada bir et gelir.
ve çocuklarımız işten eve
sapsarı iskelet gelir..
N. Hikmet
GİRİŞ
“Türkiye’de İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği” başlığının altını doldurmaya çalışmak zorlu bir yolu göze almayı gerektiriyor. Kapsam, kavramsal çerçeve, mevcut durum, konuya tıbbi ve ekonomi-politik yaklaşım vb gibi çeşitlendirilip zenginleştirilebilecek bir çok alt bölümlerle irdelenmesi olası bir başlık söz konusu. Bu alt başlıklardan bazıları “mayınlı bölge” olarak adlandırılabilecek özellikteler. Bu “mayınlı bölge”ye örnek olarak bu alanın adlandırılması verilebilir: Eskiden beri alana ilişkin “işçi sağlığı” olarak kullanılan adlandırmanın gerek çeşitli dokümanlarda ancak esas olarak mevzuatta “iş sağlığı” terimine dönüşümü ve bu konudaki tartışmalar.
“Terim” tartışmasına kısaca da olsa değinmekte yarar var. “İşçi sağlığı”ndan “iş sağlığı”na dönüşüm esas olarak çeviri ile ilişkilendiriliyor. Konu ile ilgili çeşitli toplantılarda dile getirildiği gibi “occupational health” terimi yıllarca “işçi sağlığı” olarak çevrilerek kullanılmış iken bu çevirinin hatalı bulunarak “iş sağlığı” olarak çevrilmesi gerektiği dile getirilen bir görüş. Çeviri değişimine temel oluşturacak iki alt başlıktan söz etmek mümkün. Genelleyerek belirtirsek bu alanın iki boyutunun adlandırılması tartışması diyebiliriz: Tıbbi boyut ve teknik boyut.