ÇAY KANUN TASARISIYLA DÖNÜŞEN/DÖNÜŞECEK OLAN NE?

Almanak 20091980 sonrası çay piyasası için sermaye birikimi açısından yeni bir dönemi işaret etmektedir. Yeni gereklilikler “Piyasa egemenliğini” sağlamak açısından olurken toplam toplumsal üretimin bir parçası olarak üretim ve tüketim de bu saiklere göre yeniden şekillendirilmiştir. Çay sektörü, mevcut tekel yapısının değiştirilerek uluslar arası pazara eklemlenme beklentisiyle sektörün tekel yapısı kaldırılmış ve piyasaya açılması yönünde önemli adımlar atılmıştır. Çay tekelinin kaldırılış nedenleri ise şu şekilde sıralanmıştır: Ekonomide liberalleşme, üretimi genişletme, kaliteyi yükseltme, döviz girdisi sağlama ve kamuda kazanılan tecrübelerin özel kesime aktarılması. Bunlardan en önemlisinin de ekonomide liberalleşme olduğu ifade edilmiştir.1 Yaş çayın işlenmesi, paketlenmesi, dağıtımı ve pazarlanmasından oluşan süreçte kontrolün elde tutulması önem kazanmıştır. Üretimi ve tüketimi giderek artan ve üretiminin iç piyasanın isteklerini karşılamasının yanında bu dönemde sermayenin dış pazara açılma istekleri doğrultusunda bu alanı düzenleyecek yasal düzenlemeler ve bu sektörde faaliyet gösterecek olan firmalar için teşvikler çıkarılmıştır. Yapılan en önemli yasal düzenleme 4 Aralık 1984 yılında mecliste kabul edilen 3092 sayılı çay kanunudur. Bu kanun ile birlikte getirilen en önemli değişiklik çayın yapraktan bardağa giden sürecinde devlet dışında yeni aktörlere olanak açmasıdır. Bu kanunla birlikte çay tarımı, üretimi, işletmesi ve satışı kanunun hükümleri dahilinde serbest bırakılmıştır.2 Yani özel sektörün fabrika kurması, işletmesi, üreticiden doğrudan çay alınması, çayın işlenerek kuru çaya dönüştürülmesi, satışı serbest bırakılmıştır. Çıkarılan kanun, büyük ölçekli işletmelerin çay tarımına girmesini kolaylaştırıcı bir işlev görmüştür.

Ek bilgiler

  • Yazar: Fatma Genç
  • Yıl: 2009
Ara...