Rum ve Ermeni vakıflarına ait malları ‘geri’ aldırmakla başlayan sorun, 1970’ler başında mevcut hukukun siyasi gelişmeler paralelinde yeniden yorumuyla gündeme geldi ve yıl 2007 oldu halen devam ediyor...
Vakıfların, o güne kadar gayrimenkul edinmelerine imkân sağlayan mevzuatın 1936’dan tam 34 yıl sonraki yorumuyla, edindikleri malların geri alınmak sorunu yaşanmaya başladı ve bugün de sürüyor...
Aslında mallar konusunun bir asırlık geçmişi var...
Vakıf gibi tüzel kişilik dışında gerçek ve belki de şirket gibi tüzel kişilerin ve belki de bir takım kuruluşların malları da dahil metruk emvalin yani ‘sahipsiz kalan’ (aslında sahipli de hukuken) menkul ve gayrimenkulun hukuki durumuyla ilgili 30 Ekim 1918 Mondros Mütarekesi sonrasında ilk düzenleme İstanbul Hükümeti tarafından 8 Ocak 1920’de yapılır ve ardından Ankara’da bir dizi kanunlar hazırlanır ve yürürlüğe konur...
***
1914’den itibaren başlayan ilk kapitalist-emperyalist pazar paylaşımı olan 1. Dünya Savaşı ile milyonlarca insan yok oldu ve milyonlarcası da yerinden yurdundan, toprağından koparıldı...
Esasında insanlık kaybetti..
Genelinde her insan, canıyla malıyla savaşın mağduruydu...
Özelindeyse birileri ‘kaybederken’, birileri ‘kazanmıştı’...
Coğrafyamızda, bu genel ve özel durum birlikte yaşandı...