Türkiye geçtiğimiz yıl Avrupa Birliği uyum yasaları ile önemli demokratik reformlar yaptı. Ama bunların gerçek hayat içindeki yansımaları görülemedi. Hatta demokratikleşme sürecine yönelik, uygulamada belli bir dirençten söz etmek de mümkün. Son günlerde ise eski yasakçı eğilimlerde artış gözlenmeye başlandı. Yeni yasalarla düşünce ve ifade özgürlüğü açısından atılan olumlu adımlar geri alınmaya başlandı. Bu olumsuz gelişmenin altını çizme ve geri çevrilmesi gerektiğinin altını çizme durumundayız.
DÜNYADAKİ DURUM
Üyesi bulunduğumuz Uluslararası Yayıncılar Birliği (IPA), Uluslararası Yayınlama Özgürlüğü Komitesi aracılığıyla, Türkiye yanında, diğer ülkelerde de düşünce ve ifade özgürlüğünü kısıtlayan uygulama ve yargılamaları takip etmektedir. Bunlar arasında, Yunanistan’da Hz. İsa’yı konu alan bir çizgi roman hakkında, “mukaddesata hakaret” gerekçesi ile açılan bir dava, IPA’nın tepkilerinden sonra beraatle sonuçlandı. Lübnan’da da Dan Brown’ın “Da Vinci Şifresi” adlı popüler romanı, aynı gerekçelerle yasaklandı. Bu kitap, Vatikan’ın da “okunması yasak kitaplar” listesine alındı. En son İran’da Paul Coelho’nun “Zahir” adlı kitabının yasaklandığını biliyoruz.
IPA üyesi olan Amerikan Yayıncılar Birliği (AAP), Amerika’daki Bush yönetiminin çıkardığı Patriot Yasası’nın kütüphanelere getirdiği bilgi getirme yükümlülüğüne ilişkin kampanya yürüterek, toplanan imzaları parlamentoya iletti. Ayrıca bazı eyaletlerdeki Kütüphanelere sokulmayan kitaplarla ilgili bir kampanya daha yürüttü.
Üyelerimizden Avesta Yayınevi editörü Abdullah Keskin’i ise, AAP’nin her yıl verdiği “Jery Laber Uluslararası Yayınlama Özgürlüğü 2005 Ödülünü” aldığı için kutluyoruz. Abdullah Keskin, Amerikalı gazeteci Jonathan Randal’ın, “Bunca Bilgiden Sonra Ne Bağışlaması” adlı kitabından dolayı 800 milyon TL para cezasına mahkum edilmişti, önceki yıllarda yayınladığı birçok kitap yargılama konusu olmuştu.
Bu arada Birliğimizin Yayınlama Özgürlüğü Komitesi’nin başkanı olan Ragıp Zarakolu’na da Norveç Yazarlar Birliğinin Norveç Kültür Bakanlığı ile birlikte organize ettiği “Düşünce Özgürlüğü Ödülü” verildi.